Το παραμύθι της επιστροφής της Αμμοχώστου…

Παραθέτω απόσπασμα από την έρευνα μου για τα αποδεσμευμένα βρετανικά έγγραφα για το έτος 1980, και η οποία (έρευνα) δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2010 στην εφημερίδα Σημερινή στην Κύπρο. Η επιστροφή της Αμμοχώστου υπήρξε στο τραπέζι από τον καιρό των δεύτερων κατευθυντηρίων γραμμών μεταξύ προέδρου Σπύρου Κυπριανού και Τουρκοκύπριου ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς στις 19 Μαίου 1979. Συγκεκριμένα η 5η κατευθυντήρια γραμμή έλεγε (παραθέτω από το αγγλικό κείμενο που ήταν και το αρχικό): “5. Priority will be given to reaching agreement of the resettlement of Varosha under U.N. auspices simultaneously with the beginning of the consideration by the interlocutors of the constitutional and territorial aspects of a comprehensive settlement. After agreement on Varosha has been reached it will be implemented without awaiting the outcome of the discussion on other aspects of the Cyprus problem”. Έκτοτε, όμως,

ποτέ δεν υλοποιήθηκε εκείνη η πρόνοια των κατευθυντηρίων Κυπριανού / Ντενκτάς, με τους Τούρκους να αποφεύγουν συμμόρφωσή της, όπως και σε όλα τα υπόλοιπα, διαφοροποιώντας το κάθε τι προς το τι συμφέρει σ΄ αυτούς και απαιτώντας ακόμα περισσότερα για να δώσουν τα ελάχιστα… Στα έγγραφα για το 1980, καταγράφτηκαν τα πιο κάτω σχετικά και που ΙΣΧΥΟΥΝ μέχρι σήμερα. Δηλαδή αναγνώριση του παράνομου αεροδρομίου Τύμπου («Ερτζάν»), για τρείς γειτονιές του Βαρωσιού τις οποίες και αυτές ακόμα με τουρκική επιτήρηση… Μέχρι σήμερα τίποτα δεν έγινε βέβαια, με το θέμα επιστροφής της Αμμοχώστου να πηγαινο-έρχεται κάθε λίγο και λιγάκι  δίχως κανένα αποτέλεσμα. Το μόνο που επιτεύχθηκε δυστυχώς είναι να διχάσει τον προσφυγικό κόσμο (όπως έγινε και με τους Μορφίτες για κάποιο διάστημα) αντί να είναι ένα σύνολο  όλοι οι πρόσφυγες απαιτώντας συλλογικά και συνολικά την επιστροφή ολόκληρης της κατεχόμενης γης μας και όχι η… κάθε επαρχία τη δική της. Με κύρια θύματα τους Κερυνειώτες, οι οποίοι είναι οι μόνοι που αγωνίζονται από το 1974 για επιστροφή όλων των προσφύγων ενώ διάφορες άλλες οργανώσεις συνέβαλαν ενσυνείδητα ή ασυνείδητα στην διάσπαση ουσιαστικά του προσφυγικού κόσμου και όχι δίχως την κάκιστη συμβολή των κομμάτων που στάθηκαν από το 1989/90  (ψήφισμα 649/90) τουλάχιστον, στο πλευρό της τουρκο-βρετανικής διζωνικής εκτέλεσης της Κυπριακής Δημοκρατίας…

«Μίνι πακέττο»  και οι Τούρκοι ξεκαθαρίζουν τι εννοούν με επιστροφή του Βαρωσιού

Καθ΄ όλο το 1980 οι Τούρκοι επιζητούσαν αναγνώριση με απαίτηση να αναγνωρίζεται ο Τουρκοκύπριος ψευτουπουργός εξωτερικών  Κενάν Ατακόλ ισότιμος με τον υπ. Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Ρολάνδη και να τους παραχωρούνται εξυπηρετήσεις VIP στα βρετανικά αεροδρόμια. Πράγμα που απέρριψαν οι Βρετανοί λέγοντας ότι μόνο στον Ρ. Ντενκτάς επέτρεπαν τέτοια. Το 1980 κλείνει με τη προοπτική επανέναρξης συνομιλιών με επίκεντρο «μικρού πακέττου» την  επικείμενη επίσκεψη Πέρεζ Ντε Κουεγιάρ στην Κύπρο στις 7 Ιανουαρίου 1981 και με το ξεκαθάρισμα του τι εννοούσαν τότε  οι Τούρκοι για επιστροφή του Βαρωσιού. Στις 15 Νοεμβρίου 1980 ο Κενάν Ατακόλ (ψευδουπουργός εξωτερικών) σε συνάντησή του με αξιωματούχους του Φόρειν Οφις εξήγησε και τι εννοούσε η τουρκοκυπριακή πλευρά με «επιστροφή» του Βαρωσιού. «… Επιβεβαίωσε ότι μόνο η παραθαλλάσια γραμή με τα ξενοδοχεία προσφερόταν, και αυτό, όταν θα έπαιρναν εις αντάλλαγμα αναγνώριση του «Ερτζάν»…» Σημείωσε ο κ. D.J. Plumbly του Νοτίου Τμήματος Ευρώπης. Σύμφωνα με τον Γκόμπι, ουσιαστικά το Βαρώσι θα διατηρείτο  στα χέρια των Τουρκοκυπρίων και του τουρκικού στρατού. Στις 30 Δεκεμβρίου 1980 ο Τούρκος αξιωματούχος υπεύθυνος για το Κυπριακό στο τουρκικό υπ. Εξωτερικών Τουναμπάς, είπε στους Βρετανούς ότι ίσως η τουρκική πλευρά δώσει χάρτη με το μέγεθος της πρότασης τους για το Βαρώσι, και τόνισε εμφαντικά ότι μόνο το Βαρώσι ήταν στη συζήτηση η παλαιά πόλη της Αμμοχώστου οπωσδήποτε δεν περιλαμβανόταν και στο εδαφικό η  τουρκική πλευρά θεωρούσε ως πρώτο βήμα την συμφωνία με το μέγεθος της περιοχής για την κάθε ζώνη. Τελικά το παλαιοκατεστημένο αυτό φαγητό, το οποίο βράζουν και ξαναβράζουν εδώ και χρόνια θα μας καταντήσει όπως πάει… δηλητήριο για κλείσιμο του Κυπριακού εις βάρος όλων των υπολοίπων προσφύγων;

Η Φανούλα Αργυρού είναι ερευνήτρια/συγγραφέας με έδρα το Λονδίνο