"Υπηρετώντας την Πατρίδα με ήθος" του Ιωάννη Κρασσά

     17 Αυγούστου 1921, ορεινός όγκος  Κάλε Γκρότο, 50 χιλιόμετρα δυτικά της Άγκυρας, ο Υπολοχαγός Λεωνίδας Αλεξάνδρου του 43 Συντάγματος Πεζικού, εξετάζει προσεκτικά τις θέσεις των Τούρκων στο ύψωμα Τραπεζοειδές, το οποίο αποτελεί το ζωτικό έδαφος της εχθρικής αμυντικής τοποθεσίας. Ο λόφος  είναι βραχώδης με απότομες κλίσεις, ιδανικός για άμυνα. Στα βουνά της περιοχής η ζέστη την ημέρα είναι αφόρητη, ενώ την νύχτα κάνει κρύο. Ο Υπολοχαγός κατευθύνεται στον Λόχο του, που ετοιμάζεται για την επίθεση. Παρατηρεί τους άνδρες του και συνειδητοποιεί πόσο ταλαιπωρημένοι είναι. Τις τελευταίες μέρες έχουν περπατήσει πάνω από 100 χιλιόμετρα στις ιδιαίτερα σκληρές συνθήκες της Αλμυράς ερήμου. Το συσσίτιο τους αποτελείται κυρίως από βραστό σιτάρι, παστή σαρδέλα και στην καλύτερη περίπτωση  ρύζι. Τα ρούχα τους και τα άρβυλα τους, ότι έχει απομείνει από αυτά, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες της ηρωικής προσπάθειας τους. Ο Υπολοχαγός Αλεξάνδρου αισθάνεται ότι αν πέσει να κοιμηθεί δεν θα ξυπνήσει ποτέ. Καλεί του διμοιρίτες  και δίδει τις εντολές του, στην συνέχεια απευθύνεται στους άνδρες του: «Γνωρίζω πολύ καλά ότι έχετε ξεπεράσει κατά πολύ τις δυνάμεις σας,  το ύψωμα μπροστά πρέπει να το καταλάβουμε και θα το κάνουμε για να αποτελειώσουμε τον προαιώνιο εχθρό, να εκδικηθούμε το αίμα των προγόνων μας που ζητάει δικαίωση, αλλά πάνω από όλα γιατί μας το ζητάει η Πατρίδα». Ο υπολοχαγός Αλεξάνδρου ηγείται του Λόχου του αψηφώντας τα φονικά πυρά του εχθρού μέσα στους εκκωφαντικούς θορύβους της μάχης. Την ώρα που...
η γαλανόλευκη κυματίζει στη κορυφή του υψώματος ο Υπολοχαγός βρίσκεται μέσα στην απόλυτη σιωπή, έχει εγκαταλείψει τα εγκόσμια και εισέρχεται στο Πάνθεον των ηρώων της Πατρίδος.         

      Ο Υπολοχαγός αποτελεί έναν από τους χιλιάδες έλληνες που υπηρέτησαν την πατρίδα με ήθος και εντιμότητα, πιστοποιώντας με τον με τον θάνατο του, την προσήλωση  στα ιδανικά του. Αυτού του είδους η θυσία έχει τύχει της αναγνωρίσεως  όλων των λαών  ανά τους αιώνες. Αποτελεί τον ορισμό του στρατιωτικού καθήκοντος. Αυτών που προσφέρουν τα πάντα για το καλό της πατρίδος, υπακούοντας συγχρόνως στον κώδικα τιμής που οι αρχαίοι έλληνες περιέγραφαν με την λέξη αρετή. Όλοι οι λαοί έχουν τους ήρωες τους. Αλλά για τους Έλληνες ο ήρωας δεν ήταν απλώς ο γενναίος άνθρωπος που περιφρονεί τον θάνατο. Ο Έλληνας ήρωας, είναι άνθρωπος κατ’ εξοχήν πνευματικός, υπό την έννοια ότι περιφρονεί τον θάνατο και θυσιάζει τα την ζωή του στην υπηρεσία ενός ευγενούς και υψηλού ιδανικού: της υπερασπίσεως της ελευθερίας και της τιμής της πατρίδος. Δεν αποτελεί καθήκον ή προνόμιο μόνο των στρατιωτικών η θυσία. Ο πόλεμος πρωτίστως αποτελεί αγώνα ηθικών δυνάμεων και ψυχικής αντοχής τον οποίον διεξάγει ολόκληρο το έθνος και όχι μόνο οι ένοπλες δυνάμεις.

     Οι στρατιωτικοί όμως επιλέγουν σαν αντικείμενο ενασχόλησης να προετοιμάζουν τους εαυτούς και τους άνδρες τους, να θυσιάζονται για την πατρίδα. Ο στρατηγός Μακ Άρθουρ στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του στο Ουέστ Πόιντ, 2 χρόνια πριν το θάνατο του είπε: «Το δικό σας είναι το επάγγελμα των όπλων, της θέλησης για νίκη, της βέβαιης γνώσης ότι στο πόλεμο δεν υπάρχει υποκατάστατο της νίκης, ότι αν χάσετε το Έθνος θα καταστραφεί, ότι η μεγαλύτερη εμμονή της δημόσιας υπηρεσίας σας πρέπει να είναι το Καθήκον, η Τιμή, η Πατρίδα».

      Η απόδοση της τιμής και της αναγνωρίσεως  αφορά όσους σεβάστηκαν τον όρκο τους. Η συνείδηση του καθενός μας έχει κάνει τις αξιολογήσεις της και τις κατατάξεις της. Η αδέκαστος  ιστορική κρίση δικαιώνει και επιβραβεύει στο τέλος αυτούς, που τήρησαν αυτά που περιλαμβάνονται στον όρκο των «Αρχαίων Αθηναίων Εφήβων»: Δεν εγκατέλειψαν τον συμπολεμιστή τους,  αμύνθηκαν τα ιερά και τα όσια  και μόνοι και μετά πολλών, την πατρίδα δεν παρέδωσαν μικρότερη απ’ όση την παρέλαβαν, αλλά μεγαλύτερη, υπερασπίσθηκαν τους θεσμούς και τίμησαν τα ιερά και τα όσια της φυλής. Ο όρκος αυτός συμβαδίζει απόλυτο με τον ιδιοσυγκρασία και των ψυχισμό μας. Αποδεικνύει  δε, χωρίς σοβινιστική διάθεση, την υπεροχή  του πνεύματος των αρχαίων προγόνων μας, έναντι των συγχρόνων τους.  Στους 25 αιώνες που ακολούθησαν, η γονιδιακή  προδιάθεση της φυλής, μας απελευθέρωνε σε πολλές περιπτώσεις από τα πάθη και τις αδυναμίες μας  και μας οδηγούσε σε πράξεις ηρωισμού και μεγαλείου.     

     Το παρόν άρθρο τιμά όλους αυτούς  τους έλληνες, οι οποίοι αποτελούν το πρότυπο, για το τι μπορείς να πετύχεις και ποιος πρέπει να είσαι. Είναι η πηγή για να παίρνεις θάρρος, όταν το έχεις χάσεις, να ξαναβρίσκεις την πίστη σου, όταν δεν ξέρεις που να στηριχθείς, να βρίσκεις την ελπίδα, όταν βρίσκεσαι σε απόγνωση. Υπάρχουν αρκετοί που τις έννοιες του καθήκοντος προς την πατρίδα το ήθος και την  αρετή τις θεωρούν ξεπερασμένες, αστείες ίσως και ενδεχομένως επικίνδυνες. Οι έννοιες αυτές όμως διαμορφώνουν τον χαρακτήρα και σου δίνουν δύναμη να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου. Η αποδοχή αυτών των αρετών δημιουργούν μια στάση ζωής, όπως την περιγράφει με πολύ ενάργεια ο Παύλος Μελάς: «Άνδρες που περπατούν στην ζωή ευθυτενείς και με γαλήνη, μαθημένοι να πονούν χωρίς να υποφέρουν, να νικούν χωρίς να θριαμβολογούν, να νικώνται χωρίς να μοιρολογούν».  

      Σήμερα έχουμε αγανακτήσει για την ευημερία που χάσαμε, που δεν προερχόταν από τον ιδρώτα μας, αλλά από δανεικά. Αδιαφορήσαμε για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάναμε από την είσοδο μας στην ΕΟΚ και στην συνέχεια στην Νομισματική Ένωση. Προσπεράσαμε την διάλυση της Σοσιαλιστικών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και δεν προσαρμοστήκαμε στις απαιτήσεις της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Μάθαμε στα μερεμέτια και όχι στο κτίσιμο. Χάσαμε την ουσία και μείναμε στις εντυπώσεις. Δικαιολογίες για αυτά που δεν κάνουμε μπορούμε να βρούμε αναρίθμητες, αλλά τον εαυτό μας  δεν μπορούμε να τον κοροϊδέψουμε. Η ανοχή στα οικονομικά μέτρα, που με έκπληξη αναφέρεται ότι δείχνουμε, οφείλεται σε μια γενικευμένη συνενοχή. Μάθαμε να ανεχόμαστε την αδικία, την ανηθικότητα, την διαφθορά το ψέμα και δεν τα πολεμάμε, γιατί υπολογίζαμε το προσωπικό κάθε φορά κόστος. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι θάρρος, αλλά το αντίθετο του θάρρους στην κοινωνία μας σήμερα περισσότερο από την δειλία, είναι το βόλεμα. Τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την συστηματική εργασία, την επιμελή προετοιμασία, την σκληρή προσπάθεια και την εντιμότητα σε όλους τους τομείς της ζωής. Στα χέρια μας κρατάμε την τύχη μας. Την Ελλάδα μπορούμε όλοι μαζί να την σηκώσουμε στα χέρια μας, μπορεί να ματώσουμε, αλλά στο τέλος πάντα νικάει αυτός που δεν φοβάται την θυσία. Όποιος δεν φοβάται τον θάνατο, του αξίζει να ζει.

      Όταν ο  Κανάρης  πήρε την απόφαση να βυθίσει την τουρκική ναυαρχίδα, είπε στον εαυτό του: «Κωνσταντή ετοιμάσου να πεθάνεις». Τέτοιες πράξεις είναι αυτόχρημα ηρωικές. Ο ηρωισμός αποτελεί την δύναμη που μπορεί να διασπάσει τον πυρήνα της ψυχής, για να απελευθερώσει την ηθική ενέργεια που απαιτείται ώστε να γίνουν τα αδύνατα δυνατά. Οι σύγχρονοι έλληνες έχουμε χάσει στην πλειονότητα τις ψυχικές μας δυνάμεις. Έχουμε ξεχάσει κάπου την ηρωική ελληνική ψυχή μας, η οποία σφυρηλατήθηκε εδώ και αιώνες, μέσα στα πονεμένα σπλάχνα της φυλής μας. Ο ελληνικός ηρωισμός έδινε πάντα στο τέλος την λύση στις τραγωδίες μας. Τότε θα μας σεβασθούν και θα μας υπολογίσουν όταν καταλάβουν ότι είμαστε αποφασισμένοι για ΟΛΑ. Μέχρι να γίνει αυτό θα μας καταφρονούν και θα μας οικτίρουν και εμείς θα κλαυθμηρίζουμε και θα επαιτούμε.

      Τα έθνη δεν δοξάζει τόσον η επιτυχία, όσο η ηρωική προσπάθεια και δεν απαθανατίζει, τόσο η υλική όσο η ηθική νίκη. Ο μαχητής του 40 έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με τον Σπαρτιάτη  της μάχης των Θερμοπυλών. Αποτελεί τον ορισμό του ανωτέρου ανθρώπου, ο οποίος, αν και γνωρίζει ότι δεν έχει πιθανότητες να νικήσει, παρά ταύτα επιμένει στο καθήκον και χάριν αυτού θυσιάζει ασυμβίβαστα κάθε συμφέρον, και δεν βρίσκει την δικαίωση, την νίκη και την δόξα, παρά μόνο μετά θάνατον. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι στρατοί μεν κερδίζουν τις νίκες, αλλά οι πνευματικές δυνάμεις του έθνους τις προπαρασκευάζουν και οδηγούν τους λαούς στους μεγάλους αγώνες.

      Όλοι οι λαοί  έχουν τους ήρωές τους. Για τους Έλληνες  ο ήρωας δεν είναι απλώς ο γενναίος άνθρωπος που περιφρονεί τον θάνατο. Είναι άνθρωπος κατ’ εξοχή πνευματικός, υπό την έννοια ότι θυσιάζει την ζωή του, για να υπερασπιστεί ένα ευγενικό ιδεώδες αυτό της υπεράσπισης της ελευθερίας και τιμής της πατρίδας. Η ελληνική ανδρεία έχει ηθικό περιεχόμενο. Γι’ αυτό τον λόγο υπό την κλασσική έννοια η λέξη «αρετή» σημαίνει «ανδρεία» και η λέξη «αγαθός» σημαίνει «ανδρείος».

      Αυτοί που πολέμησαν το 40 μάς έδειξαν ότι στην Ελλάδα θα υπάρχουν πάντοτε άνθρωποι, που έστω σε μια φάση της ζωής τους, ομολογούν πίστη σ’ ένα κώδικα ηθικών αξιών. Κάποιοι σ’ αυτήν εδώ την χώρα, ξεπέρασαν για μια στιγμή τον καθημερινό εαυτό τους, γονάτισαν μπροστά στο βωμό της πατρίδας και μετάλαβαν από το δισκοπότηρο της θυσίας. Παρ’ όλες τις μετέπειτα πίκρες δεν μετάνιωσαν για εκείνη την αναντικατάστατη στιγμή. Αυτοί καταλαβαίνουν, γιατί ο Αισχύλος, εδώ και εικοσιπέντε αιώνες, θέλησε να γράψει πάνω στον τάφο του επιτύμβιο, όχι πως ήτανε ο δημιουργός της «Ορέστειας», αλλά πως πολέμησε στο Μαραθώνα.

      Μέσα σε όλη αυτή τη σύγχυση των αλλαγών και της ανάπτυξης η αποστολή σας παραμένει πάγια, καθοριστική και απαράβατη. Να κερδίζετε τους πολέμους μας. Οτιδήποτε διαφορετικό στην επαγγελματική σας καριέρα δεν είναι παρά φυσική συνέπεια αυτής της ζωτικής προσήλωσης. Όλοι οι λοιποί δημόσιοι σκοποί, όλα τα λοιπά δημόσια έργα, όλες οι λοιπές δημόσιες ανάγκες, μεγάλες ή μικρές, θα βρούνε άλλους για τη πραγματοποίηση τους, εσείς όμως είστε οι μοναδικοί εκπαιδευμένοι να πολεμάτε.

      Έχουμε χάσει την αποφασιστικότητά μας και για το οτιδήποτε δεν κάνουμε βρίσκουμε άπειρες δικαιολογίες. Μαθαίνουμε στα  παιδιά μας ξένες γλώσσες, υπολογιστές και πολλά άλλα, δεν τους μαθαίνουμε όμως να τιμούν τα ιερά και τα όσια  και να σέβονται την σημαία μας. Η αποστροφή του όρκου του στρατιώτη «Να υπερασπίζομαι μέχρι της τελευταίας  ρανίδας του αίματός μου τα σημαίας, να  μη τας εγκαταλείπω, μηδέ να αποχωρίζομαι ποτέ από αυτών» δεν δημιουργεί την αίσθηση του ύψιστου καθήκοντος σ’ αυτούς που λένε τον όρκο ακόμα.