Νομοθετικές Πρωτοβουλίες για να κοπούν οι μίζες

Γράφει  ο Χρήστος Κουτσογιαννόπουλος.
Ταξίαρχος (ε.α.) / MA.Διεθνείς Σχέσεις / PhD.Επιχειρησιακή Οργάνωση

Καθυστερούν οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων - υπηρεσιών και προμηθειών των Ενόπλων Δυνάμεων που ανακοίνωσε ότι θα γίνουν ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Αβραμόπουλος με αφορμή τα όσα  συνεχώς αποκαλύπτονται με στοιχεία  για τα σκάνδαλα στους εξοπλισμούς. Αλλαγές που πιθανόν να  προβλέπουν το τέλος των μιζών των αντισταθμιστικών ωφελημάτων και των αντιπροσώπων των εταιρειών.

Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας σύμφωνα με ανακοίνωση  τύπου, επεξεργάζεται  και θα παρουσιάσει στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή θεσμικές παρεμβάσεις αλλά και αλλαγές στις πρακτικές συναλλαγών μεταξύ κράτους και εταιρειών κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται πλήρως η διαφάνεια και να προστατεύεται το κύρος η αξιοπιστία και η εθνική αποστολή  των Ενόπλων Δυνάμεων. To σχέδιο πλαίσιο θα τεθεί προς έγκριση και ψήφιση από

την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή του ΚΥΣΕΑ και θα επικυρωθεί από την Ελληνική Βουλή.

Στην πρωτοβουλία αυτή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας η πρώτη αντίδραση εκδηλώθηκε από τον Αντιπρόεδρο της κυβέρνησης  κ. Ευάγγελο Βενιζέλο ο οποίος μέσω του γραφείου Τύπου του ΠΑΣΟΚ δήλωσε: <<Κάθε θεσμική αλλαγή που ενισχύει τη διαφάνεια και την ορθολογική διαχείριση του δημοσίου χρήματος στον ευαίσθητο χώρο των αμυντικών προμηθειών είναι ευπρόσδεκτη εφόσον είναι συγκεκριμένη και τεκμηριωμένη. Αυτό όμως που πρέπει  να γίνει  πρωτίστως είναι η  πλήρης εφαρμογή της σχετικής  εθνικής νομοθεσίας πού ψηφίστηκε το 2011 σε αρμονία προς τη σχετική Ευρωπαϊκή οδηγία>>.

Με άλλα λόγια λέει ο κ. Ευάγγελος  Βενιζέλος μην πειράξετε το νόμο (N.3978/ 2011)  γιατί θα ανοίξει νέα κόντρα θεωρώντας εξαιρετικά επιτυχημένο το νόμο για τις Συμβάσεις και τις  Προμήθειες στις Ένοπλες Δυνάμεις, νόμο τον οποίο θεωρεί ένα από τα καλύτερα επιτεύγματα της θητείας του στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Ας δούμε όμως ποιο είναι το νομικό πλαίσιο με το οποίο γίνονται σήμερα οι συμβάσεις και οι προμήθειες στον χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων. Αύτη την χρονική στιγμή λόγω μεταβατικών διατάξεων ισχύουν ταυτόχρονα τρία νομοθετήματα. Το  παλαιό προεδρικό Διάταγμα 284/1989 με το οποίο έγιναν αρκετές αμαρτωλές συμβάσεις γιατί έχει μηδενικές εγγυήσεις διαφάνειας. Ο νόμος 3433/2006 που συγκέντρωνε τα πυρά όχι μόνο των ελληνικών αμυντικών βιομηχανιών αλλά και των ευρωπαϊκών αφού επέτρεπε την πώληση αμυντικού υλικού χωρίς να λαμβάνονται υπόψη βασικές παράμετροι (ΕΒΣ, ΕΠΑ, ΑΩ) και δεν λάμβανε  υπ όψιν την Οδηγία 2009/81 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις προμήθειες αμυντικού υλικού. Τέλος ο νόμος 3978/2011 που μπορεί να διασφαλίζει την διαφάνεια περί προμηθειών αλλά όχι την γρήγορη εκτέλεση της προμήθειας που εξασφαλίζει την επιχειρησιακή ετοιμότητα.

Τα βασικά στοιχειά του νόμου 3978/2011 είναι η υπαγωγή όλων των διαδικασιών σχεδιασμού και εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου και του κυλιόμενου ετήσιου προγράμματος αμυντικών εξοπλισμών στον έλεγχο της Βουλής. Η θέσπιση αυστηρών κανόνων και διαδικασιών συγκρότησης του προγράμματος εξοπλισμών η υπαγωγή όλων των σχετικών συμβάσεων στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνέδριου. Η ενοποίηση της αρχικής σύμβασης προμήθειας με την σύμβαση εν συνέχεια υποστήριξης καθώς και με την επιχειρησιακά αναγκαία προμήθεια πυρομαχικών. Η εφαρμογή της αρχής της διακλαδικότητας ώστε να διασφαλίζονται συνέργειες και να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας.

Το μειονεκτικό σημείο του νόμου είναι ότι δημιουργεί  προβλήματα στην επιχειρησιακή ετοιμότητα διότι δεν εκτελούνται έγκαιρα οι προμήθειες υλικών – ανταλλακτικών  που διασφαλίζουν την συνεχή λειτουργία των οπλικών συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων Βάσει του νόμου 3978/2011 περί προμηθειών για να αγοραστεί το οτιδήποτε υλικό άξιας έστω και 500 ευρώ θα πρέπει να ξεκινήσει αλληλογραφία. Πρέπει να φύγει έγγραφο από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας το οποίο θα κάνει μέρες για να πάει στη Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών κτίριο το οποίο απέχει μόλις  λίγα χιλιόμετρα. Αφού εγκριθεί από εκεί να πάει στη συνέχεια στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για ψήφιση. Μετά να προκηρυχτεί ο διαγωνισμός και αν όλα πάνε καλά τα πράγματα και δεν υπάρξει ένσταση για τον ανάδοχο θα γίνει αυτή η προμήθεια μετά από μήνες. Αποτέλεσμα  με το νόμο αυτόν καθηλώθηκαν  αεροπλάνα γιατί δεν μπορούσαν  να προμηθευτούν έγκαιρα τακάκια για φρένα. Πόσο έκανε η φοβερή αγορά 16.000 ευρώ.

Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι με το ανωτέρω νομικό πλαίσιο συνεχίζεται η κατάσταση όπου μεσάζοντες και εταιρείες που τους ψάχνουν οι εισαγγελικές αρχές εξακολουθούν, να ωφελούνται από συμβάσεις αντισταθμιστικών ωφελημάτων τις οποίες η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων εξακολουθεί να εφαρμόζει σαν να μην έχει γίνει τίποτα ενώ θα έπρεπε να τις είχε παγώσει και να τις έχει επαναδιαπραγματευθεί εκ του μηδενός. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας αν θέλει να κόψει τον ομφάλιο λώρο της μίζας αλλά και να έχει την επιθυμητή επιχειρησιακή ετοιμότητα  έχει την μοναδική ευκαιρία να το κάνει αναλαμβάνοντας νομοθετικές πρωτοβουλίες αλλάζοντας  το νομικό πλαίσιο των συμβάσεων των υπηρεσιών και των προμηθειών.