«Η Έξοδος του Μεσολογγίου» του Ιωάννη Κρασσά

«Όποιος πεθάνει σήμερα, χίλιες φορές πεθαίνει»

Από το ποίημα Ελεύθεροι Πολιορκημένοι Δ. Σολωμός

     Την νύκτα της 10ης προς 11ης Απριλίου του 1826, οι υπερασπιστές της πόλεως του Μεσολογγίου, μετά από δωδεκάμηνη πολιορκία, απεφάσισαν να διασπάσουν με έφοδο τις γραμμές του εχθρού, παρά να παραδοθούν. Η πρόθεση των πολιορκούμενων είχε γίνει γνωστή, στους επικεφαλής των Τουρκικών και Αιγυπτιακών στρατευμάτων. Ο Ιμπραήμ και ο Κιουταχής πασάς έλαβαν όλα τα μέτρα για την ματαίωση του σχεδίου των Ελλήνων. Ο αριθμός των ελλήνων μαχητών που συμμετείχαν στην έξοδο, στην πλειονότητα τους άνδρες, υπολογίζονται στους 3000. Χωρίστηκαν σε  τρία σώματα με αρχηγούς τους, Μακρή, Νότη Μπότσαρη και Αθανάσιο Ραζηκότσικα. Οι υπόλοιποι κάτοικοι, 6.000 με 8.000, παρέμειναν στην πόλη αποφασισμένοι να πεθάνουν μαχόμενοι παρά να παραδοθούν.

Η Ηρωική Έξοδος

     Όταν το φεγγάρι έλαμψε στον ουρανό της βασανισμένης πόλεως του Μεσολογγίου, οι Έλληνες με τα σπαθιά στα χέρια όρμησαν εναντίον των εχθρικών θέσεων. Δεν υπήρξε στρατιωτικό τμήμα, όρυγμα, πυροβόλο, ή άλλου είδους εμπόδιο το οποίο κατάφερε να ανακόψει την ορμή αυτής της τρομερής δυνάμεως κρούσεως.  Μέσα σε ελάχιστα λεπτά πέρασαν τις  πασσαλόπηκτες τάφρους, έσπασαν τις γραμμές του πεζικού, σιώπησαν τα πυροβόλα και σκότωσαν όσους βρέθηκαν στο δρόμο τους. Ο εχθρός παράλυσε μπροστά σ’ αυτόν τον ορμητικό ανθρώπινο χείμαρρο. Η έξοδος του Μεσολογγίου  ξεπερνάει την ανθρώπινη λογική και βρίσκεται εκτός των πλαισίων  και των πλέον τολμηρών στρατιωτικών επιχειρήσεων.  Η συσσωρευμένη πίεση από την πολύμηνη πολιορκία, συμπίεσε μέχρι τέλους το ελατήριο  της ανθρώπινης αντοχής, το οποίο εκτινάχθηκε με την έξοδο, απελευθερώνοντας μια τεράστια ποσότητα ανθρώπινης ενέργειας. Οι πολιορκούμενοι εξερχόμενοι της πόλεως εισέρχονταν στο χώρου του θρύλου, ενώ η πόλη βαπτιζομένη στο αίμα τους ονομάσθηκε ιερά.

Οι Απώλειες

     Από αυτούς που συμμετείχαν στην έξοδο, σώθηκαν 1.300 άνδρες και 13  γυναίκες, όλες Σουλιώτισσες. Μεταξύ αυτών ήταν και η Βασιλική Τζαβέλλα, η οποία πολέμησε εγκυμονούσα έχοντας μαζί της τα δύο μικρά παιδιά της. Οι παραμείναντες στην πόλη αμύνθηκαν ηρωικά. Ο πρόκριτος Χρήστος Καψάλης ανατίναξε την κεντρική πυριτιδαποθήκη του Ανεμόμυλου, παρασέρνοντας στο θάνατο εχθρούς και φίλους. Οι επιζήσαντες Έλληνες πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης και της Αλεξάνδρειας. Οι εχθρικές απώλειες υπολογίστηκαν σε 5.000.

     Το Μεσολόγγι αποτέλεσε σταθμό, όχι μόνο της Ελληνικής επαναστάσεως, αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας. Ο γερμανός φιλέλληνας ιατρός Μάγερ, από τους πεσόντες φιλέλληνες, σε επιστολή του λίγο πριν την έξοδο έγραφε: «…έχουμε ορκισθεί ενώπιον του Θεού να υπερασπιστούμε το Μεσολόγγι, ο ένας πλάι στον άλλο, να μην δεχτούμε συνθηκολόγηση και να ταφούμε στα συντρίμμια του. Φτάνει η τελευταία μας ώρα. Η ιστορία θα μας δικαιώσει και οι επόμενες γενεές θα θρηνήσουν για τις συμφορές μας.» Μπροστά σε τέτοιου είδους θυσία, οφείλουμε να γονατίζουμε ευλαβικά σε ένδειξη σεβασμού και αναγνωρίσεως.

 

Αντιστράτηγος εα Ιωάννης Κρασσάς