Η Ίδρυση του Πανεπιστημίου Αθηνών

«Η επιστήμη είναι η οργανωμένη γνώση. 
Η σοφία είναι η οργανωμένη ζωή.»

Εμμανουέλ Κάντ, Γερμανός Φιλόσοφος

Η  Ίδρυση

Το πανεπιστήμιο Αθηνών ιδρύθηκε με δύο βασιλικά διατάγματα τα οποία έφεραν ημερομηνία 26 Απριλίου και 4 Μαΐου 1837, επί βασιλείας Όθωνος. Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου ήταν ο Ιγνάντιος Φον Ρούντχαρτ, διδάκτορας νομικής του πανεπιστημίου του Μονάχου και  πρώην βουλευτής της βουλής Βαυαρίας. Υπουργός Εκκλησιαστικών και Παιδείας ήταν ο Αναστάσιος Πολυζωίδης, πολιτικός, δημοσιογράφος, συγγραφέας και δικαστικός. Το θέμα της ίδρυσης πανεπιστημίου, έθεσε πρώτος ο Λουδοβίκος Φον Μάουερ, μέλος της τριμελούς αντιβασιλείας μέχρι την ενηλικίωση του Όθωνος,  καθηγητής του

πανεπιστημίου του Μονάχου. Η επίσημη έναρξη λειτουργίας του πανεπιστημίου έγινε την 15 Μαΐου 1837.

Η Οργάνωση του Πανεπιστημίου

Ο Κωνσταντίνος Σχινάς υπήρξε ο πρώτος πρύτανης. Το πανεπιστήμιο είχε τέσσερις Σχολές των οποίων οι κοσμήτορες ονομάζονταν σχολάρχες: Μιχαήλ Αποστολίδης της  Θεολογικής, Γεώργιος  Ράλλης της Δικαστικής, Αναστάσιος Λευκίας της Ιατρικής και Νεόφυτος Βαμβάς της Φιλοσοφικής.  Το σύνολο των φοιτητών κατά το πρώτο έτος ανήλθε σε 52. Δεν υπήρχαν πολλοί υποψήφιοι φοιτητές, με αποτέλεσμα να γίνονται δεκτοί υπό προϋποθέσεις και οι μη έχοντες απολυτήριο  γυμνασίου. Το Πανεπιστήμιο εγκαταστάθηκε στην οικία του Μακεδόνα αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη, κάτω από την Ακρόπολη, στην οδό Θόλου. Τα εγκαίνια του Πανεπιστημίου έγιναν με κάθε λαμπρότητα, παρουσία του Όθωνος και όλου του διπλωματικού σώματος. Σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στην εφημερίδα της εποχής «Σωτήρας»: «Παρετηρήθη ότι ο Βασιλεύς κατά την διάρκεια της τελετής δάκρυσε δις. Θα ήτο ευχής έργο εάν οι ρητορεύοντες  ήσαν συντομότεροι για να μη απαυδίζη και η Α.Μ και το πολυάριθμο ακροατήριον.» Το πανεπιστήμιο μεταφέρθηκε στο κτίριο της ομώνυμης οδού το 1841. Τα σχέδια του νέου κτιρίου εκπόνησε ο Δανός Αρχιτέκτων Χριστιανός Χάνσεν. Η οριστική διασκευή και διακόσμηση κράτησε μέχρι το 1864, ενώ οι τοιχογραφίες ολοκληρώθηκαν το 1888.

Η Ονομασία

Προς τιμή του βασιλέως το πανεπιστήμιο έφερε την ονομασία «Οθώνειον». Στις 20 Οκτωβρίου 1862 το ίδρυμα μετονομάσθηκε σε Εθνικό Πανεπιστήμιο. Την σημερινή ονομασία του οφείλει στον ομογενή ευεργέτη εκ Ρωσίας Ιωάννη Δόμπολη (1769-1850). Ο Δόμπολης διέθεσε όλη του την περιουσία, για την ίδρυση Πανεπιστημίου, στην πρωτεύουσα της Ελλάδος, 50 χρόνια μετά από τον θάνατο του, το οποίο θα έφερε την ονομασία Καποδιστριακό. Ο ευεργέτης ήθελε να τιμήσει τον πρώτο κυβερνήτη και είχε την ελπίδα ότι σε 50 χρόνια η πρωτεύουσα  μας  θα ήταν η Κωνσταντινούπολη. Το 1911, το πανεπιστήμιο προκειμένου να κληρονομήσει την τεράστια περιουσία του, χωρίστηκε σε δύο τυπικά  ανεξάρτητες οντότητες, το Καποδιστριακό πανεπιστήμιο και το Εθνικό πανεπιστήμιο. Το 1932 το Πανεπιστήμιο ονομάστηκε «Αθήνησι Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο», ονομασία την οποία διατηρεί μέχρι σήμερα. 

Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς