Λυγερός Νίκος - Δομικό σημείο της Συμφωνίας Βενιζέλου – Tittoni (Ιούλιος 1919)

     Η Συμφωνία έγινε μεταξύ Ελευθέριου Βενιζέλου (1864 – 1936) και Tommaso Tittoni (1855 – 1931), τον Υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας. Η Συμφωνία είναι στη γαλλική και αποτελείται από 8 σελίδες που αφορούν την αμοιβαία υποστήριξη στη Διάσκεψη της ειρήνης, τα ζητήματα της κατοχής της Βορείου Ηπείρου και της Αλβανίας, της Θράκης και τα όρια κατοχής στη Μικρά Ασία και τα Δωδεκάνησα. Ένα από τα δομικά σημεία της συμφωνίας είναι η παράγραφος 2, που αφορά ειδικά το θέμα της Βορείου Ηπείρου και μάλιστα με τη βοήθεια ενός ιταλικού χάρτη (1:200.000). Η αρχή αυτή της σημαντικής παραγράφου είναι η εξής: Η Ιταλία δεσμεύεται να υποστηρίξει στη Διάσκεψη, το αίτημα της Ελλάδας όσον αφορά στη προσάρτηση της Νότειας Αλβανίας (Βόρεια Ήπειρο) στα όρια που καθορίζει μια γραμμή, η οποία θα είναι προσεγγιστικά, η ακόλουθη: Από ένα σημείο της ακτής μεταξύ του ποταμού Aspri Ruga και του ποταμού Paljassa, αυτή η γραμμή ανεβαίνει το αντέρεισμα του όρους Cika για να ενώσει το σημείο 2025. Από εκεί ακολουθεί τη ράχη Malji Cika (Krava 1669 Bogunica 1350 – Kalarat 1263- Bersi 1422) και ενώνεται με εκείνη του Papazi (1575), Skivovih (1859) από όπου περνώντας νότια από το Golemi, φτάνει την Suhagora (1800-1750). Από εκεί ακολουθεί τη ράχη του αντερείσματος του Liuzati και πηγαίνει στη συμβολή του Zrinos με Voyusa, συνεχίζει ακολουθώντας την κάτω πλευρά της Voyusa, ανεβαίνοντας τη πέρα από τη συμβολή της Lomnica, από όπου ανεβαίνει το αντέρεισμα στο νότο αυτού του ποταμού φτάνοντας στο σημείο 1475 στα Malji Kokoika. Από αυτό το σημείο ενώνεται με Cafa Skembit και το σημείο 1450 αφήνοντας Fracheri στην Αλβανία, κατεβαίνει το αντέρεισμα Ogoreka, κόβει τον ποταμό Osum και ενώνεται με το σημείο 1400 κοντά στο Kjutesa, περνώντας μεταξύ Kaltani και Cesaraka. Από αυτό το σημείο ακολουθεί τη ράχη ανατολικά της Selenika Pises και από το σημείο 1550 (Bunar) Cafa Liuzates φτάνει στο Malji Ukid (1800). Από εκεί συνεχίζει ανατολικά φτάνοντας Malji Korora (1650) και πιο ανατολικά το σημείο 1650 από όπου, μέσω Pascia Tépé (1585) Peltek (1270), κατεβαίνει στη συμβολή του ποταμού Moscopoli και του ποταμού Kelizoni. Ακολουθεί αυτόν τον ποταμό έως την ένωσή του με τον Dévoli, ανεβαίνει τον Devoli έως τη γέφυρα Malik και από εκεί έως τη λίμνη Malik, που διασχίζει φτάνοντας στο σημείο 837 από όπου μέσω του σημείου 1863 φτάνει Malji Sat στα παλιά σύνορα.
      Στη συνέχεια το κείμενο διευκρινίζει τις επιπτώσεις όσον αφορά στην προσάρτηση. Έτσι η Ελλάδα δεσμεύεται να αποζημιώσει την Ιταλία για τα έργα με οριστικό χαρακτήρα που δεν αφορούν πολεμικές ανάγκες (δρόμοι, λιμάνια, δημόσια κτήρια, σχολεία κλπ). Μια επιτροπή όπου η Ιταλία και η Ελλάδα θα έχουν αντιπροσώπους θα εκτιμήσει την αξία τους, επιλέγοντας ένα διαιτητή σε περίπτωση διαφωνίας. Επιπλέον, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να νοικιάσει στην Ιταλία ένα μέρος του λιμανιού Santi Quaranta, για πενήντα χρόνια, το οποίο θα αποτελεί μια ελεύθερη ζώνη. Αυτό το δομικό σημείο δεν πρέπει να ξεχάσουμε.