Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας για την Ευρώπη - Μια νέα στρατηγική που εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου 2014

Δρ Ιωάννης Παρίσης

Υποστράτηγος ε.α., Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης/Διεθνών Σχέσεων

(Άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΑΜΥΝΑ & ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ, τ. Ιουλίου 2014)

Μετά από χρόνια οικονομικής κρίσης, γεωπολιτικής εξασθένησης και στρατιωτικών περιορισμών, μια στρατηγική θαλάσσιας ασφάλειας θα μπορούσε να δώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση μια νέα ώθηση για να προσαρμοσθεί στο εξελισσόμενο και μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον ασφάλειας.

Η ελληνική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά τις αρνητικές προβλέψεις κάποιων, εξαιτίας της κρίσης χρέους, ολοκληρώθηκε με μάλλον θετικό πρόσημο. Η χώρα ανταποκρίθηκε με επιτυχία στις απαιτήσεις της προεδρίας σε όλους τους τομείς. Ανάμεσα στα κύρια ζητήματα που αντιμετωπίσθηκαν στην περίοδο του εξαμήνου που πέρασε ήταν η έγκριση του κειμένου της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας (EuropeanMaritimeSecurityStrategy – EMSS), μια απαίτηση που

τέθηκε από το προηγούμενο Συμβούλιο Κορυφής του Δεκεμβρίου 2013.

Η διαπίστωση της αναγκαιότητας

Η ασφάλεια στη θάλασσα αποτελεί ζήτημα θεμελιώδους σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο, σε τοπικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Το σύστημα των εμπορικών συναλλαγών που βασίζονται στη θάλασσα, αναπτύχθηκε κυρίως από τα κράτη που έχουν θαλάσσια σύνορα και προσφέρει πρόσβαση και διανομή των ενεργειακών πόρων, των πρώτων υλών και όλα τα είδη των προϊόντων σε όλο τον κόσμο. Σήμερα σχεδόν το 80% των αγαθών διεθνώς μεταφέρονται με πλοία, καθώς και με την δημιουργία αλυσίδων εφοδιασμού που εξασφαλίζουν την ασφαλή ροή των εμπορευμάτων στις διεθνείς αγορές.

Η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από μια μοναδική θαλάσσια γεωγραφία, με πολλές χερσονήσους και νησιά που περιβάλλονται από πολλές θάλασσες. Αυτό παρείχε πολλαπλά κίνητρα για τη ναυσιπλοΐα στους ωκεανούς, την εμπορική δραστηριότητα και την τεχνολογική καινοτομία. Η θαλάσσια ασφάλεια είναι ως εκ τούτου, μία από τις σημαντικότερες διαστάσεις της παγκόσμιας και της ανθρώπινης ασφάλειας γενικότερα. Θέτει πολυδιάστατες απειλές για την παγκόσμια ασφάλεια, και με τη σειρά της έχει σημαντικές συνέπειες για βασικά ζητήματα όπως η επισιτιστική, ενεργειακή και οικονομική ασφάλεια.

Η πειρατεία και η ένοπλη ληστεία στη θάλασσα επανεμφανίστηκαν στη σύγχρονη εποχή στα ανοικτά της ανατολικής και της δυτικής ακτής της Αφρικής και κέρδισαν τη προσοχή των μέσων ενημέρωσης διεθνώς λόγω της ανθρώπινης και της οικονομικής ζημίας που προκαλείται. Παρακολουθούμε επίσης την ανάδυση και άλλων παραβιάσεων της θαλάσσιας ασφάλειας στις θάλασσες της Αφρικής: την παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία, την απόθεση τοξικών αποβλήτων και τη διακίνηση ανθρώπων, όπλων και ναρκωτικών. Από την άλλη, η ανακάλυψη και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές δημιουργούν νέες απαιτήσεις για τη διασφάλιση ζωτικών συμφερόντων της ΕΕ.

Τα θαλάσσια συμφέροντα της Ευρώπης συνδέονται στενά με την ευημερία και την ασφάλεια των πολιτών και των κρατών της. Είκοσι τρία από τα είκοσι οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ έχουν θαλάσσιες ακτές. Περίπου το 90% του εξωτερικού εμπορίου και το 40% του εσωτερικού εμπορίου της ΕΕ μεταφέρονται δια θαλάσσης. Η Ένωση είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας και ο πέμπτος παγκοσμίως παραγωγός της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας. Περισσότερα από 400 εκατομμύρια επιβάτες περνούν από τα λιμάνια της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε χρόνο. Αυτό προϋποθέτει ανοικτές και ασφαλείς θάλασσες και ωκεανούς για το ελεύθερο εμπόριο, τις μεταφορές, τον τουρισμό, την οικολογική ποικιλότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Η μη επίτευξη της προστασίας τους από ένα ευρύ φάσμα θαλάσσιων απειλών και κινδύνους μπορεί να οδηγήσει στο να καταστούν πεδίο ανάπτυξης διεθνών συγκρούσεων, τρομοκρατίας ή οργανωμένου εγκλήματος.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Μεσόγειος, ο Εύξεινος Πόντος και η Ερυθρά θάλασσα με τον Κόλπο του Άντεν συνιστούν τις κύριες γεωγραφικές περιοχές ενδιαφέροντος για την Ευρωπαϊκή Ένωση, από πλευράς θαλάσσιας ασφάλειας. Καταρχήν αποτελούν τις περιοχές μέσω των οποίων η Ευρώπη έρχεται σε επαφή και επικοινωνία με τις άλλες δύο ηπείρους με τις οποίες γειτνιάζει: την Αφρική και την Ασία. Δεν θα πρέπει επίσης να μας διαφεύγει το γεγονός ότι στις περιοχές αυτές βρίσκονται τα τρία από τα παγκοσμίως επτά στενά για την διέλευση της ναυσιπλοΐας (chokepoints) – Βοσπόρου και Δαρδανελίων, Σουέζ, Μπάμπ ελ Μαντάμπ – στα οποία θα μπορούσε να προστεθεί και το Στενό του Ορμούζ.

Η ανάπτυξη των εμπορικών συναλλαγών, η διέλευση αγωγών ενέργειας, η διακίνηση ανθρώπων θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε περιβάλλον ασφαλές. Επιπλέον, κυρίως η Μεσόγειος αποτελεί τον χώρο μέσω του οποίου διακινείται ο μεγαλύτερος αριθμός παράνομων μεταναστών προς την ευρωπαϊκή ήπειρο. Είναι κατά συνέπεια υποχρεωμένη η Ευρωπαϊκή Ένωση να προβάλλει καταρχήν ναυτική και αεροπορική ισχύ σ’ αυτές τις θαλάσσιες περιοχές για την εξασφάλιση των θαλάσσιων οδών από τις κύριες ασύμμετρες απειλές κατά της ασφάλειας: την πειρατεία, το οργανωμένο έγκλημα, την τρομοκρατία και την δράση εξτρεμιστικών στοιχείων.

Τον Δεκέμβριο του 2008, η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε την πρώτη στην ιστορία της κοινή ναυτική επιχείρηση, την EUNAVFORSomalia – Επιχείρηση Atalanta, στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ). Πρόκειται για μια επιχείρηση πάταξης της πειρατείας στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας, «… ως απάντηση στην αύξηση των επιπέδων της πειρατείας και των ένοπλων ληστειών στα ανοικτά του Κέρατος της Αφρικής στο δυτικό Ινδικό Ωκεανό …», και σύμφωνα με τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Η αναγκαιότητα μιας στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη θαλάσσια ασφάλεια είχε αναγνωρισθεί εδώ και πολύ καιρό. Αναφέρονται εν προκειμένω η «Διακήρυξη της Λεμεσού», κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ (“Declaration of the European Ministers responsible for the Integrated Maritime Policy and the European Commission, on a Marine and Maritime Agenda for grow thand jobs the Limassol Declaration”) και η  Έκθεση της Πορτογαλίδας Ευρωβουλευτού Ana Gomes σχετικά με την θαλάσσια διάσταση της ΚΕΠΠΑ (“Μaritime dimension of the Common Security and Defence Policy”) που ψηφίστηκε από του Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2013. Στην έκθεση αυτή αναγνωρίζονται οι κίνδυνοι που υπάρχουν στη θάλασσα για τα ζωτικά συμφέροντα της ΕΕ και η ανάγκη να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα προς αντιμετώπισή τους.

Ειδικώς για την Μεσόγειο στην έκθεση της Ana Gomesεπισημαίνεται ότι αποτελεί χώρο ανάπτυξης περιφερειακών συγκρούσεων που έχουν σχέση με αντιπαραθέσεις για τα θαλάσσια σύνορα και κατά συνέπεια υποχρεώνουν την ΕΕ να συνεισφέρει στην αποφυγή της περαιτέρω κλιμάκωσή τους.  Αναφέρεται επίσης στους κινδύνους που μπορεί να προέλθουν από την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου: «Οι πρόσφατες ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν οδηγήσει την Τουρκία, τη Ρωσία και το Ισραήλ να επιδιώκουν την αύξηση της ναυτικής δύναμή τους στην Μεσόγειο, προκαλώντας την άμεση ανησυχία για τα μέλη της ΕΕ Ελλάδα και Κύπρο. (Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) σημειώνει ακόμα τις συνέπειες της διαφοράς με την Τουρκία που βρίσκεται σε εκκρεμότητα και την κλιμάκωση της έντασης που προκύπτει από την προβλεπόμενη αξιοποίηση των υπεράκτιων πετρελαϊκών αποθεμάτων της Κύπρου.  Ως εκ τούτου, προτρέπει την ΕΕ να δραστηριοποιηθεί προς την κατεύθυνση της διεκδίκησης της θέσης της, ώστε να αποφευχθεί η σύγκρουση για τους φυσικούς πόρους της Μεσογείου και τις επακόλουθες απειλές για την ασφάλεια των κρατών μελών της ΕΕ στην περιοχή, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τελικά την ΕΕ στο σύνολό της.»

Η βελτίωση της συνεργασίας της ΕΕ στα θέματα της θαλάσσιας ασφάλειας είναι ένα τεράστιας και ζωτικής σημασίας ζήτημα. Η ΕΕ έχει ανάγκη συνεργασίας σε όλους τους τομείς για την ενίσχυση της ανταπόκρισης έναντι των θαλάσσιων απειλών για την ασφάλεια. Αυτό περιλαμβάνει πολλούς και ποικίλους εταίρους σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Σημειώνεται ότι στην ΕΕ έχει αποδεκτό ότι θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός καθώς και ανάπτυξη περαιτέρω συνεργιών μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους σύμφωνα με τις υφιστάμενες συνθήκες και τη νομοθεσία, καθώς και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ως ακρογωνιαίου λίθου αυτής της προσέγγισης.

Θαλάσσια Στρατηγική στην Αφρική

Στην άλλη πλευρά της Μεσογείου, η Αφρικανική Ένωση (AU) ενέκρινε επίσημα το 2012, την «Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Στρατηγική της Αφρικής για το 2050» (“2050 Africa’s Integrated Maritime (AIM) Strategy”), που αποτελεί μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση για τη συλλογική αντιμετώπιση όλων των θαλάσσιων εγκλημάτων στα χωρικά ύδατα τόσο στα χωρικά ύδατα των κρατών μελών της Αφρικανικής Ένωσης όσο και στα διεθνή ύδατα.^[1]

Η στρατηγική AIM είναι μια πολύ ενθαρρυντική κίνηση που δείχνει την αναγνώριση της σημασίας της θαλάσσιας ανασφάλειας στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της ηπείρου καθώς και την πολιτική βούληση για υποστήριξή της. Πρόκειται για μια στρατηγική δομημένη στις θεμελιώδεις αρχές της προσέγγισης της ανθρώπινης ασφάλειας, που σημαίνει ότι έχει ως στόχο τόσο την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της ανασφάλειας όσο και την βελτίωση της καθημερινής ζωής των πολιτών των κρατών μελών της Αφρικανικής Ένωσης. Επίσης αξιοσημείωτη είναι η ειδική αναφορά της AIM στη σημασία των ασφαλών θαλασσών για τις περίκλειστες χώρες, δεδομένου ότι η εξάρτησή τους από γειτονικά παράκτια κράτη για τη συνολική τους ανάπτυξη και την οικονομική ανάπτυξη είχε γενικά αγνοηθεί.

Στην Περίληψη του εγγράφου της ΑΙΜ, αναφέρεται ότι: «Κατά την ανάπτυξη της «Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Στρατηγικής της Αφρικής για το 2050», αναγνωρίζεται ότι ο θαλάσσιος τομέας της Αφρικής έχει τεράστιες δυνατότητες για τη δημιουργία πλούτου. Διαπιστώνεται επίσης ότι τα κράτη μέλη της Αφρικανικής Ένωσης έχουν κοινές θαλάσσιες προκλήσεις και ευκαιρίες, και μάλιστα, σημαντικές ευθύνες για τη δημιουργία της επιθυμητής πολιτικής βούλησης για την εφαρμογή της στρατηγικής.»

Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας

Τον Δεκέμβριο του 2013 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απηύθυνε έκκληση για «μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας μέχρι τον Ιούνιο του 2014, με βάση μια Κοινή Ανακοίνωση (Joint Communication) της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις των κρατών μελών». Στις 6 Μαρτίου 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας εξέδωσε μια Κοινή Ανακοίνωση με τίτλο “For an open and secure global maritime domain: elements for a European Union maritime security strategy”.^[2]

Το έγγραφο αυτό της Επιτροπής όριζε ως στόχος της στρατηγικής αυτής την παροχή ενός κοινού πλαισίου για τις αρμόδιες αρχές σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, για την περαιτέρω ανάπτυξη από αυτούς ειδικών πολιτικών και την προστασία των στρατηγικών ναυτιλιακών συμφερόντων της ΕΕ, προσδιορίζοντας τις επιλογές για την υλοποίησή τους. Ειδικότερα, η Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφαλείας της ΕΕ θα πρέπει να έχει ως στόχους:

• τον προσδιορισμό και την διατύπωση των κύριων στρατηγικών θαλάσσιων συμφερόντων της ΕΕ,

• τον προσδιορισμό και την διατύπωση των θαλάσσιων απειλών, των προκλήσεων και των κινδύνων στρατηγικών θαλάσσιων συμφερόντων της ΕΕ, και

• την οργάνωση την αντίδρασης, δηλαδή την παροχή κοινών στόχων πολιτικής, κοινών αρχών και τομέων κοινής υποστήριξης όπως η σπονδυλική στήλη του κοινού στρατηγικού πλαισίου, προκειμένου να δημιουργηθεί η συνοχή για τις ποικίλες θαλάσσιες πολιτικές και στρατηγικές.

Με βάση τα στοιχεία που προτείνονται από την εν λόγω Κοινή Ανακοίνωση, εκπονήθηκε στο πλαίσιο των αρμοδίων οργάνων του Συμβουλίου της  ΕΕ μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας (EU Maritime Security Strategy – EMSS) η οποία εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2014. Σκοπός της στρατηγικής αυτής είναι να διευκολυνθεί η προσέγγιση των ζητημάτων της ασφάλειας στη θάλασσα σε όλους τους τομείς. Για τον σκοπό αυτό προσδιορίζονται τέσσερις στρατηγικοί στόχοι:

1)      Κάνοντας την καλύτερη δυνατή χρήση των υφιστάμενων δυνατοτήτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο,

2)      Προωθώντας αποτελεσματικές και αξιόπιστες συνεργασίες στον ναυτιλιακό τομέα παγκοσμίως,

3)      Προωθώντας της αποδοτικότητα κόστους,

4)      Ενισχύοντας την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών.

Η έλλειψη συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες, όπως η οριοθέτηση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ), μπορεί να αποτελεί πρόσθετη απειλή σε ορισμένες θαλάσσιες περιοχές, όπως η Μεσόγειος Θάλασσα. Κατά συνέπεια η στρατηγική αυτή της ΕΕ θα πρέπει να αποσκοπεί στην ενίσχυση της αμοιβαίας στήριξης μεταξύ των κρατών μελών ώστε να καταστεί δυνατός η σύνταξη κοινών ενδεχόμενων σχεδίων, η διαχείριση κινδύνου, η πρόληψη συγκρούσεων και η αντιμετώπιση κρίσεων και διαχείρισης κρίσεων.

Ασφάλεια από το Διάστημα

Η θαλάσσια επιτήρηση (maritime surveillance) είναι ένα από τα πεδία χρήσης των δορυφορικών συστημάτων που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ. Ειδικότερα το Πρόγραμμα Copernicus, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα παρατήρησης και επιτήρησης της γήινης επιφάνειας, αναπτύσσεται μεταξύ των άλλων, και στο τομέα της ασφάλειας, ώστε να παρέχει υποστήριξη στις αντίστοιχες πολιτικές της Ένωσης.[3]

Οι υπηρεσίες του Copernicus μπορούν να παρέχουν ταχεία πληροφόρηση για την ανίχνευση γεγονότων ή δραστηριοτήτων εκτός της περιοχής της Ευρώπης, που μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ασφάλεια. Οι πληροφορίες αυτές θα συνεισφέρουν στην βελτίωση της ενημέρωσης για την κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο και κατ’ επέκταση στη βελτίωση των ευρωπαϊκών δυνατοτήτων για πρόληψη κρίσεων, ετοιμότητα και αντίδραση.

Ειδικότερα, οι υπηρεσίες του Copernicus προς όφελος της θαλάσσιας επιτήρησης σχεδιάζονται ώστε να υποστηρίζουν δράσεις για την αντιμετώπιση της πειρατείας, της διακίνησης ναρκωτικών, της παράνομης αλιείας ή της απόθεσης τοξικών αποβλήτων, και να συνεισφέρουν στις ασφαλείς θαλάσσιες μεταφορές σε απομακρυσμένες περιοχές.

Η βελτιωμένη θαλάσσια επιτήρηση με τη χρησιμοποίηση του διαστήματος και των δορυφορικών εφαρμογών μπορεί να λειτουργήσει ως αποτρεπτικός παράγων για παράνομες δράσεις και να συνεισφέρει στον περιορισμό των οικονομικών επιπτώσεων από παράνομες δραστηριότητες και των ανθρώπινων απωλειών από τα ατυχήματα στη θάλασσα και την παράνομη μετανάστευση, ενώ παράλληλα βελτιώνει τη σχεδίαση των συμβατικών επιχειρήσεων περιπολίας.

Το Copernicus συνεργάζεται με την FRONTEX και άλλες σχετικές υπηρεσίες – όπως η EMSA (European Maritime Safety Agency) για τη θαλάσσια επιτήρηση και το Δορυφορικό Κέντρο της ΕΕ (EUSC) για την επιτήρηση των χερσαίων συνόρων.  Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμοδίων, οι δυνατότητες του Copernicusμπορούν να παρέξουν επιχειρησιακές υπηρεσίες θαλάσσιας ασφάλειας στην EMSA και να χρησιμοποιηθούν από αυτήν από το έτος 2015, ως φυσική επέκταση των σημερινών δυνατοτήτων της.

* * *

Οι συγκρούσεις και η αστάθεια στη θάλασσα ή σε περιοχές του κόσμου που επηρεάζουν το ενδιαφέρον της ΕΕ στις ανοικτές θαλάσσιες ροές και της ασφαλούς πρόσβασης, απαιτούν βαθύτερη γνώση της σχέσης μεταξύ της ανθρώπινης ασφάλειας, της διακυβέρνησης του κράτους και της ανάπτυξης, η οποία αποτελεί τον πυρήνα της στρατηγικής της ΕΕ για τη θαλάσσια ασφάλεια και οιουδήποτε σχεδίου δράσης που απορρέουν από αυτήν. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει τον συντονισμό των διαφόρων πρωτοβουλιών της ΕΕ, τους οργανισμούς και τα μέσα, με στόχο την αντιμετώπιση των βασικών αιτίων της αστάθειας και στη συμβολή στην επίλυση των συγκρούσεων, την επιβολή της ειρήνης και τη βοήθεια στην οικοδόμηση του κράτους, τις ανάγκες διακυβέρνησης και ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης του τομέα της ασφάλειας, του ενεργειακού εφοδιασμού, της αλιείας, της ναυτιλίας, του εμπορίου και των μεταφορών. Παράλληλα, η ΕΕ έχει ζωτικό συμφέρον για ένα ασφαλές και ανοικτό θαλάσσιο περιβάλλον που θα επιτρέπει την ελεύθερη διέλευση του εμπορίου και την ειρηνική, νόμιμη και αειφόρο χρήση του πλούτου των ωκεανών.

Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας αποφασίσθηκε προκειμένου να εξασφαλιστεί μια ολοκληρωμένη και συνολική προσέγγιση, με ιδιαίτερη έμφαση στις απειλές, τους κινδύνους, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που υπάρχουν στη θάλασσα. Αναπτύσσει συνέργειες και κοινές αντιδράσεις κινητοποίησης όλων των αρμοδίων φορέων και των παραγόντων, πολιτικών και στρατιωτικών. Επιδίωξη αποτελεί, μέσω της στρατηγικής αυτής να εντοπίζονται όλες οι πιθανές απειλές: από τις συμβατικές απειλές που προέρχονται από τις φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή, από τις απειλές που αφορούν στην προστασία των ζωτικών θαλάσσιων πόρων για την ασφάλεια των υποδομών και των εμπορικών ροών στη θάλασσα. Επιπλέον, να προσδιορίζει τα συγκεκριμένα μέσα και τις ικανότητες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση όλων των προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών, της επιτήρησης και των περιπολιών, της έρευνας και διάσωσης, των θαλασσίων μεταφορών, της εκκένωσης πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων από ζώνες κρίσεων, της επιβολής εμπάργκο και της παροχής βοήθειας σε κάθε αποστολή και επιχείρηση της ΕΕ που διεξάγεται στο πλαίσιο της ΚΠΑΑ.

[1] 2050 AFRICA’SINTEGRATED MARITIME STRATEGY, AU, Version 1.0, 2012.

[2]JOINT COMMUNICATION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL “For an open and secure global maritime domain: elements for a European Union maritime security strategy”, JOIN/2014/09 final.

[3]Το σύστημα Copernicus ξεκίνησε με την ονομασία GMES (GlobalMonitoringforEnvironmentandSecurity) στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ως κοινή πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

http://parisis.wordpress.com