Γιατί αυτοκτονούν οι Υπαξιωματικοί? Τι επιζητούν οι Υπαξιωματικοί? του δημοσιογράφου Τουντζά Μπενγκίν της εφημερίδας Μιλλιέτ - Μετάφραση Χαράλαμπος Καραγκιοζούδης

Κατά την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των στρατιωτών που αυτοκτόνησε στις ΤΕΔ, ξεπέρασε τους φονευθέντες κατά τις επιχειρήσεις εσωτερικής ασφαλείας. Μεταξύ των ετών 2002-2012 οι στρατιώτες που σκοτώθηκαν ανήλθε στους 818, ενώ αυτών που αυτοκτόνησαν στους 934. (Με οδηγίες του Α/ΓΕΕΘΑ Στγού Νεζντέτ Οζέλ, συγκροτήθηκε ειδική ομάδα, η οποία ασχολείται μ΄ αυτό το θέμα.)

Μέσα σε ένα μήνα 6 αυτοκτονίες

Το υψηλότερο ποσοστό των αυτοκτονιών, μέσα στο επαγγελματικό προσωπικό, ανήκει στους Υπαξιωματικούς. Μόνο κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα (13 Νοε-10 Δεκ) αυτοκτόνησαν 6 Υπαξιωματικοί. Ιδού τα ονόματά τους: Οζγκιούρ Γιλάρ (13 Νοε), Ασιμ Μπασάκ (21 Νοε), Τεκίν Βαριτζιλάρ (27 Νοε), Μουράτ Σορκίν (29 Νοε) Σερντάρ Καράμπατζακ (07 Δεκ), Κενάν Ουστούνταγ (10 Δεκ). Σύμφωνα με τα στοιχεία των τελευταίων 8 μηνών, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στα 13-14 άτομα. Όλοι τους εκτελούσαν καθήκοντα σε διαφορετικές περιοχές. Ανάμεσά τους υπάρχουν του Ναυτικού αλλά και της Αεροπορίας. Στην πλειονότητά τους ήταν 30 ετών.

Ιδού οι λόγοι

Παρόλο που ως πρώτος λόγος από τις ΤΕΔ ανακοινώνεται «άγνωστος», σύμφωνα με την TEMAD (Ένωση Αποστράτων Υπαξκών Τουρκίας), η κατάσταση είναι σαφής και ξεκάθαρη: Οικονομικοί λόγοι, ψυχολογική καταπίεση (σύνδρομο mobbing), αυθαίρετες πρακτικές και ανισότητα, είναι οι λόγοι που καταπνίγουν τους Υπαξιωματικούς. Η απελπισία και η έλλειψη της εμπιστοσύνης για το μέλλον, ενεργοποιούν τις αυτοκτονίες. Προς το παρόν στις ΤΕΔ υπηρετούν 34000 Αξκοί και 97000 Υπαξιωματικοί. Οι Υπαξκοί τον Απρίλιο του 2012 ήρθαν στα κοινωνικά ΜΜΕ και γνωστοποίησαν τα προβλήματά τους στην εκπομπή «Τόσο χαμηλά». Εκείνες τις μέρες βιώθηκε μια ένταση μεταξύ της Ένωσης Αποστράτων Υπαξκών Τουρκίας και του ΓΕΕΘΑ, για την καθοδήγηση της αυτής της κίνησης. Φαίνεται όμως ότι δεν άλλαξαν πολλά στην κατάσταση των Υπαξκών. Γι αυτό το λόγο, το πρώτο άρθρο μου για το 2013, αναφέρεται σ΄αυτό το θέμα. Από τον πρόεδρο της Ένωσης Αποστράτων Υπαξκών Τουρκίας Αχμέτ Κεσέρ και από τον αντιπρόεδρο της ένωσης Γιουκσέλ Μπινιτζί, άκουσα τους λόγους που οδηγούν τους Υπαξκούς στην απελπισία. Κοινός εντοπισμός «Οικονομικοί λόγοι, ψυχολογική καταπίεση, κακή συμπεριφορά». Σύμφωνα με το νέο σχέδιο νόμου περί πειθαρχίας, που είναι στην ημερήσια διάταξη, ο Αξκός σε περίπτωση που δώσει δυο χαμηλές εκθέσεις βαθμολογίας, γίνεται ευκολότερη η απόλυση. (του Υπαξκού)

Παραδείγματα ψυχολογικής καταπίεσης

Τις λεπτομέρειες μας δίνει ο Γιουκσέλ Μπινιτζί, ο οποίος απεστρατεύθη μετά από 24 χρόνια που υπηρέτησε ως Υπαξκός: «Οι πιο μεγάλες καταπιέσεις πάνω στους Υπαξκούς,  γίνονται από τις ατέλειωτες επιθεωρήσεις. Οι προετοιμασίες αρχίζουν πριν από 7-8 μήνες. Οι Δκτές θα προαχθούν, θα πάρουν βαθμό και οι Υπαξκοί μέρα και νύχτα είναι κάτω από πίεση. Και ενώ λένε προετοιμασία για την επιθεώρηση, γίνονται γενικές διευθετήσεις αποθηκών, κλάδεμα δένδρων και κούρεμα του γκαζόν. Σε αντίθεση με τις ειδικές δυνάμεις, όπου γίνεται επιθεώρηση βολών και αθλοπαιδιών. Και αυτό γίνεται μια φορά.» Στις αποθήκες πυρομαχικών του Αφιόν, γιατί έφυγαν 25 ψυχές? Και αυτοί έκαναν προετοιμασία για την επιθεώρηση. Μετά από μια εβδομάδα είχαν επιθεώρηση. Αν την εργασία την έκαναν την επόμενη μέρα, θα υπήρχε λόγος να εργάζονται (το βράδυ) με φως των φανών? Η επιθεώρηση εντάξει αλλά αυτή πραγματοποιείται με το πότισμα των λουλουδιών και την διευθέτηση των αποθηκών? Οι Αξκοί πέφτουν και κοιμούνται και λένε στους Υπαξκούς «φέρτε στρατιώτες και φτιάξτε το». Αυτή η πίεση και η καταπίεση, μέχρι που μπορεί να πάει..

Εμείς είμαστε και στο μέτωπο

«Η καταπίεση είναι σε κάθε Υπαξκό. Διαμένεις στην περιοχή επιχειρήσεων. Δεν παίρνεις επίδομα Δκσεως. Και όμως επικεφαλής των στρατιωτών είναι οι Υπαξκοί. Ο στρατιώτης πέφτει νεκρός στην αγκαλιά μου ή εγώ πέφτω νεκρός στην αγκαλιά του, όμως δεν χορηγείται επίδομα Δκσεως. Δεν υπάρχει Δκτής στο μέτωπο, αυτός είναι στα μετόπισθεν».

Αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι οι αποδοχές Δκσεως –Θέσης, αντανακλάται στο ύψος των συντάξεων. Οι Αξκοί αποστρατευόμενοι παίρνουν το 85% των τελευταίων αποδοχών, ενώ στους Υπαξκούς το ποσοστό αυτό πέφτει στο 55%.Οι Υπαξκοί μένουν χωρίς λεφτά. Τους στέλνουν στις περιοχές των επιχειρήσεων αλλά τις οικογένειες τους δεν τις στέλνουν. Δεν αντέχουν την κακή συμπεριφορά και την καταπίεση.

Τι επιζητούν οι Υπαξιωματικοί?

Το άρθρο μου με τίτλο «Γιατί αυτοκτονούν οι Υπαξιωματικοί?», ξεσήκωσε πολλές φωνές. Ήρθαν τόσα mail, που δεν μπορούσα να τα πάρω από τον υπολογιστή μου. Να μην τα θεωρήσετε ως πλήξη αλλά να ξέρετε ότι τα διάβασα ένα προς ένα. Υπάρχουν μηνύματα από κάθε γωνιά της Τουρκίας. Ναύτες, Αεροπόροι, Στρατός Ξηράς, Στρατοχωροφύλακες, νεοπροσληφθένες, παλιοί, απόστρατοι… Προφανώς πόσο γεμάτοι είμαστε από Υπαξκούς..

Σήμερα θέλω να μεταφέρω μερικά από τα μηνύματα που μου ήρθαν. Πρώτα όμως αξίζει να αναφερθεί το εξής: Όλα τα mail που πήρα είναι ενυπόγραφα, τα περισσότερα είναι από τον τόπο που υπηρετούν και έχω και τους αριθμούς GSM. (Δεν χρειάζεται νομίζω να εξηγήσω για ποιο λόγο δεν δίνω τα ονόματά τους)

· Οι Υπαξκοί δεν έχουν ισότητα και θέλουν δικαιοσύνη. Ξέρουν ότι με τους Αξκούς δεν μπορεί να έχουν τα ίδια δικαιώματα αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό αδικίας. Η πολιτική του εκφοβισμού και της καταρράκωσης πραγματοποιείται από το 1980 και όσο πάει η ψαλίδα ανοίγει… (Μ.Β)

· Οι Υπαξκοί είναι η ραχοκοκαλιά αυτού του Στρατού. Χωρίς αυτούς ούτε ένα καράβι κινείται, ούτε ένα αεροπλάνο. Αυτές τις μέρες, ειδικά στις ΝΑ περιοχές , σε όλα τα φυλάκια και τα αποσπάσματα ελέγχου των συνόρων, επικεφαλής είναι Υπαξκοί. Εδώ δεν θα βρείτε κανένα Αξκό.. (F.A.)

· Υπηρετώ ως Υπαξκός Υγειονομικού στις ΤΕΔ. Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου με ένα βαθμό. Έχω φίλους που τελείωσαν μαζί με εμένα τις σπουδές και είναι έπαρχοι, γιατροί, εκπαιδευτικά μέλη και Διοικητικοί Υπάλληλοι. Όταν μπήκα στο επάγγελμα σε ηλικία 18 ετών, ακόμη δεν κατάλαβα γιατί στο παντελόνι των Αξκών υπήρχε κόκκινη γραμμή και στο δικό μας μαύρη. Δεν έφυγα (παραιτήθηκα), επειδή δεν τελείωσα την υποχρεωτική υπηρεσία. (Ü.Β.)

· Μετά από την αύξηση των αποδοχών των Αξκών κατά το έτος 2012, είπαμε πλέον φτάνει τόσο η κατρακύλα και ακούστηκε η φωνή μας στα κοινωνικά ΜΜΕ. Το ΓΕΕΘΑ  ήταν πολύ ανήσυχο από αυτή την κατάσταση και ξέρετε γιατί? Κοιτάξτε πριν από χρόνια υπήρχαν Υπαξκοί πιλότοι, σήμερα δεν υπάρχουν Ένας Υπαξκός πτυχιούχος Νομικής, δεν μπορεί να γίνει στρατιωτικός εισαγγελέας. Παρεμποδίζεται από το νόμο. (Μ.Κ).

· Εμείς θέλουμε μόνο την ισότητα που μας έδωσε το Σύνταγμα. Για παράδειγμα η αποζημίωση του BL.K (Δκτού Λόχου?) δεν δίνεται στους Υπαξκούς. (Στα στρατόπεδα οι πλέον δύσκολες Μονάδες, είναι οι Μονάδες Υπηρεσιών (Λόχοι Δκσεως), οι Αξκοί δεν αναλαμβάνουν αυτά τα καθήκοντα ή δεν θέλουν ν΄ αναλάβουν, τα δίνουν στους Υπαξκούς, άλλαξαν και το όνομα και τις είπαν Διμοιρίες Υπηρεσιών, τα καθήκοντα ουσιαστικά είναι ίδια, όμως την αποζημίωση την πήραν απ΄ τα χέρια τους).

· Στις Σχολές ΤΘ, κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων, οι αθλούμενοι φέρουν μαύρα καπέλα πολιτικού τύπου. Ακόμη έχουν ξεχωρίσει και την αθλητική ενδυμασία και στα καπέλα υπάρχουν διαφορές στα εμβλήματα. Στα καπέλα των Αξκών υπάρχει η Τουρκική σημαία, ενώ των Υπαξκών δεν υπάρχει. Σκεφτείτε ότι δεν θέλουν να βλέπουν σε μας ακόμη  και την Τουρκική σημαία... (Ε.Υ).

· Οι ρυθμίσεις των Υπαξκών εδώ και 10 χρόνια δεν πραγματοποιήθηκαν. Οι Αξκοί μας οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν, λαμβάνουν ως σύνταξη περισσότερο από 4500 Λίρες μηνιαίως ενώ οι συντάξιμες αποδοχές των Υπαξκών ξέρετε ότι κυμαίνονται από 1300 μέχρι 1850 Λίρες? (Mιλάει ένας Υπαξκός Αρχιλοχίας…)

· Στους αρχαίους Αρχιλοχίες εδώ και 10 χρόνια και παρόλο που το είπαν και στις τηλεοράσεις για την χορήγηση αναλογικού επιδόματος (ΕΧΥ?), μέχρι στιγμής δεν ακούγεται τίποτα και συνέχεια μας παραπλανούν. Το ΟΥΑΚ (κάτι αντίστοιχο του ΜΤΣ) χωρίς να μειώνει το κέρδη του και ενώ θα έπρεπε να διανέμει τους τόκους, αναρωτιέμαι τα κέρδη από τις επιχειρήσεις που κατασκευάζει, που πάνε? (Ο.Ο).

· Πρώτα απ΄ όλα οι επαγγελματικές σχολές (στρατιωτικές) στη συντριπτική τους πλειοψηφία, παρέχουν σε ένα μεγάλο μέρος των Υπαξκών πτυχία πανεπιστημίου και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η ανθρώπινη ανάγκη από την ταπείνωση. Οι Στρατηγοί αυτό πρέπει να το καταλάβουν, αυτοί και η ψυχή τους. (Α.Ε).

· Η συμβουλή μου προς τους νέους Υπαξκούς είναι να παντρεύονται με εργαζόμενες γυναίκες. (Ενώ οι όροι της αγοράς είναι  αύξηση 100%, εσείς θα παίρνετε στο εξάμηνο αύξηση 2,5% (δυόμισι τοις 100..). Πάντα για μας ο κρατικός προϋπολογισμός, δεν θα είναι ευνοϊκός). Οι όροι και οι συνθήκες δυσκολεύουν και τον ελεύθερο χρόνο σας φροντίστε να τελειώσετε ένα πανεπιστήμιο. Μην καταναλώνετε όλη την ενέργειά σας στο καθήκον σας. Δώστε βαρύτητα στον εαυτό σας, την οικογένειά σας και την οικονομία σας Μην περιμένετε τον σωτήρα… (Β.Υ).

· Στο αγαθό και τη βαρύτητα της δικαιοσύνης, στο σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας,  να μην το βλέπουμε με περιφρόνηση και υποτίμηση και λαμβάνοντας τα στατιστικά στοιχεία (Νοσοκομεία, δικαστήρια, υποβαθμισμένες περιοχές, κυρώσεις, πιστώσεις, κορδέλες, κονκάρδες, ταξίδια στο εξωτερικό και τους ΝΕΚΡΟΥΣ κλπ), εμείς μπορεί να σας παραπλανήσουμε όμως αυτά δεν θα σας εξαπατήσουν και αυτές οι επιστημονικές γνώσεις να δοθούν. (F.A).

· Όσοι υπηρετούν στα βουνά του Σίρνακ, τους βγαίνει μετάθεση για την Κων/πολη. Θα σκεφτείτε ότι αυτό είναι μια θετική εξέλιξη, αλλά δυστυχώς.. Δεν θέλουν να δώσουν ΣΟΑ σε αγάμους. Αν σου δώσουν ΣΟΑ, υπάρχει όρος ότι θα μένεις υποχρεωτικά με τη μητέρα σου. (Μία αδερφή Υπαξκού).

· Στους οργανισμούς και της θυγατρικές εταιρίες του ΟΥΑΚ, μέχρι τώρα δίνεται προτεραιότητα (για πρόσληψη) στους συγγενείς των Στρατηγών και των Αξκών. Ακόμα και το ΟΥΑΚ, δεν κάνει μια ανακοίνωση πάνω σ΄ αυτό το θέμα. Οι Αξκοί κάθε χρόνο μπορούν να επωφεληθούν από τα ΚΑΑΥ, ενώ για μας αυτή η διαδικασία είναι ακόμα πολύ μακρινή…(R.T απόστρατος)

· Όσοι τελειώνουν τα Πανεπιστήμια και για να περάσουν σύμφωνα με το νόμο από την κατηγορία των Υπαξκών σε Αξκούς, δεν εισέρχονται στα Όπλα αλλά στα Σώματα. Οι στρατιωτικοί δικαστές και οι εισαγγελείς, ανήκουν σ’ αυτά τα Σώματα. Πάλι σύμφωνα με το νόμο, αν ένας Υπαξκός αποφοιτήσει ακόμη και 1^ος από τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου και έχει εξασφαλισμένους και όλους τους άλλους όρους, δεν μπορεί να γίνει στρατοδίκης ή στρατιωτικός εισαγγελέας. Πολιτικό προσωπικό που ήταν υπό τις διαταγές των Υπαξκών ή ακόμα και εργάτες των Ναυπηγείων, μπορεί να γίνουν στρατιωτικοί δικαστές και εισαγγελείς.. (Ο.Ι)

· Σε σύγκριση με τις διαφορές στην κοινωνική ζωή, θα πρέπει οι αποδοχές που λαμβάνουμε μετά την αποστρατεία μας, να αντικατοπτρίζονται σαν τις συντάξεις των αποστράτων Αξκών. Μετά την αποστρατεία μας και βλέποντας οι αποδοχές μας να μειώνονται περισσότερο από το 50%, είμαστε αναγκασμένοι να εργαζόμαστε, προκειμένου να συμβάλουμε  στη διασφάλιση του μέλλοντος των παιδιών μας και στην ευτυχία τους. Εγώ προσωπικά δεν ζητώ αύξηση. Θέλω όμως η αναλογία που εφαρμόζεται στους αποστράτους Αξκούς, να εφαρμόζεται και σε μένα. (Β.Μ).

· Εγώ και σαν κι’ εμένα συνάδελφοι Αεροπόροι, το 1975 για δυο ημέρες δεν πήγαμε στα καθήκοντά μας και σαν αντάλλαγμα φάγαμε ακριβώς από 4 μήνες φυλάκιση. Το γιατί δεν πήγαμε στα καθήκοντά μας ήταν επειδή θέλαμε να διαμαρτυρηθούμε, επειδή ήμασταν θύματα ακραίων ανισοτήτων σχετικά με την υπερωριακή απασχόληση. Από τότε μέχρι και σήμερα έχει αλλάξει κάτι? (Κ.Τ).

· Στις ΤΕΔ υπάρχουν απόφοιτοι Λυκείου, οι οποίοι απεστρατεύθησαν με το βαθμό του Σχου. Στη συνέχεια στη ΣΣΕ ήταν η φοίτηση για 2 χρόνια, στη συνέχεια 3 και τώρα 4. Οι προσαρμογές των ε.ε και ε.α Αξκών, έχουν διορθωθεί σύμφωνα με τη σημερινή κατάσταση. Όμως οι Σχολές Υπαξκών, παρόλο που μετατράπηκαν σε Ανώτερες και παρόλο που χτυπήσαμε όλες τις πόρτες, δεν υπήρξε αποτέλεσμα στο θέμα των προσαρμογών των Υπαξκών. (R.K). Ένας Υπαξκός ο οποίος προήχθη σε Δκτής αποσπάσματος (τμήματος), είναι ένα πουλί με σπασμένα τα φτερά. Η άποψη αυτού του ατόμου δεν είναι καθόλου σημαντική. Ακόμη και αν η άποψή του ήταν πολύ σημαντική και λάθος θα μπορούσε να έχει κάνει, ωστόσο δεν λαμβάνεται υπόψη η άποψη αυτού του ατόμου. Τον Υπαξκό, θέλουν να τον εμφανίζουν  και ως παραγιό και ως αγράμματο. Δεν υπάρχει καμιά εκπαίδευση για την προσωπική τους βελτίωση. (S.A).